Eikenprocessierups

De Eikenprocessierups (Traumatopaea processionea) dankt zijn naam aan het feit dat de rupsen ‘s nachts in dichte rijen achter elkaar (in processie) op zoek gaan naar jonge blaadjes van de Eikenboom. De soort wordt ook wel ‘jeukrups’ genoemd omdat de haren van de rups jeukklachten veroorzaken op de huid. De huid wordt rood en krijgt bultjes. De haren kunnen ook in de ogen komen of worden ingeademd en veroorzaken een branderig gevoel.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is het een inheemse soort waarvan bekend is dat deze in ons land al in het jaar 1800 werd bestreden. Door de klimaatverandering komt de soort in steeds grotere hoeveelheden voor en vormt een plaag in het voorjaar. Een van de natuurlijke vijanden van de Eikenprocessierups, de kever genaamd Grote Poppenrover, is uitgestorven in Nederland.

De rups veroorzaakt niet alleen maar ellende want dient als voedsel voor vogels zoals de Koolmees. Sluipvliegen en sluipwespen leggen hun eitjes af in de rupsen. Vleermuizen eten de vlinders.

In de winter overleeft de soort als pop in de bodem vlakbij een eik. Nadat uit de pop een vlinder tevoorschijn is gekomen (metamorfose), gaat deze mot/vlinder naar de top van de eikenboom (waardplant voor de rups) en legt nabij jong blad zijn eitjes. Deze komen in april/mei uit. De larven, die uit de eitjes komen, zijn de blad-vretende rupsen. Zij zitten in gesponnen nesten aan de zonnige kant van de boomstam. De rupsen kunnen zelf hun nesten verhuizen in de boom. Het nest bestaat uit een dicht spinsel waarin brandharen, uitwerpselen en vervellingshuidjes zitten. De rupsjes vervellen wel 6 tot7 keer.

De Eikenprocessievlinder is een grijsbruine nachtvlinder met donkere dwarslijnen. Hij vliegt tot begin september. De Eikenprocessierups is grijsgrauw met lichtgekleurde zijkanten. De rups is 3,5 tot 4cm groot. Op de rug zitten roodachtige “wratten” waarin lange haren, die niet irriterend zijn, en duizenden korte brandharen. De brandharen komen pas bij de 3e vervelling en worden bij bedreiging afgeschoten. Zij zweven in de lucht en kunnen daarom ook in de omgeving van een Eikenboom voor overlast zorgen. De brandharen kunnen tot wel acht jaar actief blijven.

Helaas is de Eikenprocessierups gesignaleerd op de golfbaan, net als in enkele tuinen van het Grevelingenpark. De wedstrijdcommissie heeft een plaatselijke regel van kracht verklaard, zie voor die spelregel het Nieuwsbericht.

Tekst Jacqueline Ranke en Titia Kroon

Scroll naar boven